TÜRKİYE'NİN İKLİM ÖZELLİKLERİ

İklim Elemanları:

• Sıcaklık
• Basınç
• Rüzgar
• Nem
• Yağış

SICAKLIK:

Gerçek Sıcaklık: Bir merkezin bulunduğu yükseltideki sıcaklığıdır

İndirgenmiş Sıcaklık: Merkez deniz seviyesinde kabul edilir.Deniz kıyısında olan bir yerin gerçek sıcaklığıyla indirgenmiş sıcaklığı eşittir.

Sıcaklık Dağılışı:

Ocak Ayı:

• En sıcak yerler AKDENİZ dedir. (enlem ve nemlilikten dolayı)

• En soğuk yerler  KUZEYDOĞU ANADOLU dadır. (enlem-karasallık-yükselti-Sibirya basıncından dolayı)

Temmuz Ayı:

• En sıcak yerler GÜNEYDOĞU ANADOLU dadır. (enlem-karasallık-sıcak rüzgarlar)
• En soğuk yerler KUZEYDOĞU ANADOLU dadır. (yükseltiden dolayı)

Yükseltinin Sıcaklık Üzerindeki Etkisi?

• İzmir'den Çanakkale'ye gidildikçe sıcaklığın azalması 
• Sıcaklık farkının en az Doğu Karadeniz'de olması
• İklim çeşitliliğinin en çok Marmara bölgesinde olması 
• Hidroelektrik potansiyelinin en çok Doğu Anadolu'da olması 

BASINÇ:

Havanın zemine uyguladığı güçtür.

Dinamik: Hareket (günlük hareket) (yıl boyu etkili)

Termik: Isı 

• Termik yüksek basınç: Soğuk hava- hava alçalır
• Termik alçak basınç: Hava sıcak- hava yükselir

RÜZGAR:

Basınç farkından doğan yatay hava akımıdır. Hareket daima yüksek basınçtan alçak basınca doğrudur.

 1-Yerel Rüzgarlar:

• Karayel: Kuzeybatıdan eser. Denizden karaya doğru esen bir rüzgardır. Yağış getirir.
• Poyraz: Kuzeydoğudan eser. Ayaz, soğuk, don ve tipi getirir. (kar tipi soğuk rüzgar)
• Yıldız: Tam Kuzeyden Karadeniz'den eser. Hem sıcaklıkları düşürür hemde deniz ulaşımını olumsuz etkiler.
• Lodos: Güneybatı yönünden eser. Sonu föhn rüzgarlarına dönüşür. Çok sıcak yapar kavurur kıyılarda yağış yapabilir.
• Kıble: Güneyden esen ılıtıcı etki yapan rüzgarlardır
• Samyeli (keşişleme): Güneydoğu yönünden eser. Sıcaklık üzerinde arttırıcı etki yapar. 

2-Meltem Rüzgarları:

Belli dönemlerde ortaya çıkan hafif, naif rüzgarlardır. Batı yönünden eser.

• Soğuk denizden sıcak karaya esen rüzgar deniz meltemi
• Soğuk karadan sıcak denize esen rüzgar kara meltemi
• Soğuk vadiden sıcak dağa esen rüzgar vadi meltemi
• Soğuk dağdan sıcak vadiye esen rüzgar dağ meltemi

3-Fhön Rüzgarları:

Alçalan havanın sıcaklığı 100m'de arttırmasıdır 

     

            Fhön olan yörede;

• Sıcaklık aniden artar 
• Karlar erken erir 
• Çığ,sel,taşkın riski artar
• Bitki örtüsü kurur
• Tarım ürünleri yanar

NEM:

1. Mutlak Nem: Hava içinde bulunan nem. En yüksek Akdeniz'dedir
2. Maksimum Nem: Havanın alabileceği en çok nemdir. En yüksek Güneydoğu Anadolu'da 
3. Bağıl Nem: Yağış. En yüksek Karadeniz'de. Yağışın yüksek olduğu yerde bağıl fazla. 

YAĞIŞ:

Yağış olması için havanın mutlaka yükselmesi gerekir

1-Yağış oluşum şekilleri

• Konveksiyonel (yükselim) yağışları: İç Anadolu da ilkbaharda görülür. "kırikindi" olarak da adlandırılır. Erzurum-Kars da yaz yağışları konveksiyoneldir 
• Orografik (yamaç) yağışları: Karadeniz ve Akdeniz en çok görüldüğü yerdir. Dağlar kıyıya paralel olması lazım. Yağış miktarı fazladır 
• Cephe Yağışları: Orta kuşak sonucudur.Yağışların %80 i cepheseldir. Genellikle kış aylarında görülür. Daha çok güney kıyılarında kışın görülür. 

TÜRKİYE'DE GÖRÜLEN İKLİMLER 

1. Akdeniz iklimi: Yazlar sıcak ve kurak kışlar ılık ve yağışlıdır. Yağış rejimi düzensiz bir iklimdir. Görüldüğü yerler Marmara- Ege- Akdeniz- Güneydoğunun Batısı (Kilis,Antep,Urfa)
2. Karadeniz iklimi: Yazlar serin ve yağışlı geçer. Yaz kuraklığı yoktur.Yağış rejimi düzenlidir. Görüldüğü yerler Marmara'nın kuzeyi- Karadeniz bölgesi
3. Karasal iklim: Yazlar sıcak ve kurak, kışlar soğuk ve kar yağışlıdır. Görüldüğü yerler İç Anadolu-İç Ege- Doğu Anadolu)
4. Sert Karasal iklim: Yazlar serin ve yağışlı, kışlar çok uzun ve çok soğuktur. Sıcaklık farkı en fazla olan iklimdir. Sadece Erzurum-Kars da görülür.

MİKROKLİMALAR (Türkiye'de görülen küçük iklimler)

• Rize de turunçgil yetişmesi (Fön rüzgarı) 
• Artvin de zeytin yetişmesi (kışlar ılık yazlar kurak)
• Iğdır da pamuk yetişmesi (çevreye göre alçak ve kurak)
• Akdeniz de muz yetişmesi (kış ılıklığı)
• Karadeniz de çay yetişmesi (yıl boyunca yağış almış yıkanmış toprak)