TÜRKİYE'NİN EKONOMİK COĞRAFYASI (TARIM)

1-TARIM:

İhtiyacımız doğrultusunda gerekli ve yararlı ürün yetiştirmek amacıyla toprak üzerinde yapılan çalışmadır.

Tarım Tipleri:

1-Extansif Tarım: 

İlkel-kaba tarım. Doğaya bağımlı insan emeğine dayalı tarımdır. Bu tarım türünün olduğu yerde engebe fazladır.

• Doğu Karadeniz de yaygındır
• Çay ve pirinç bu tarım türüne örnektir

2-İntansif Tarım:

Modern tarım. Geniş ovaların olduğu yerlerde yaygındır. Makine gücü ön plandadır. Modern teknikler vardır.

• Yüksek verim sağlanır

3-Nadas Tarımı:

Toprağın boş bırakılmasıdır. En az Karadeniz de, en çok İç Anadolu da görülür. 

• Ekonomik kayıp yaşatır
• Sulama var ise nadas azalır
• Nöbetleşe ekim yapılmalıdır
• Temel mesele yağış azlığıdır

4-Nöbetleşe Tarım:

Her yıl farklı ürün ekilmesine denir.

• Tahıllar, baklagiller, yumru köklüler buna örnektir
• Nadası azaltır 
• Erozyonu azaltır
• Ürün artışı sağlar

Tarımın Ekonomideki Yeri

1. Çalışan nüfusun %24'ü tarımdan geçinmektedir 
2. Dış satımın %4'ü tarım ürünleridir 
3. Pek çok sanayiye ham madde sağlar 
4. Tarımsal yeterlilik yüksektir
5. Kırsalda temel geçim kaynağıdır 
6. Tarımsal geçinme ekonomik açıdan yeterli değildir

Tarımı Geliştirme Yöntemleri

1-Sulama:

• Türkiye de sulama yeterli değildir 
• İklime bağlılık azalır 
• Yıldan yıla dalgalanma azalır 
• Verim ve gelir artar 
• Ürün çeşidi artar
• GAP-KOP projesi en büyük sulama projemizdir
• Şanlıurfa Suruç Tüneli en büyük sulama tünelimizdir

2-Gübreleme:

• Azot eksikliğinden dolayı gübre ihtiyacı fazladır 
• En çok Akdeniz de uygulanır
• En az Karadeniz de kullanılır 
• %50 verim artar
• Türkiye'nin dış gübre bağımlılığı yüksektir

3-Makineleşme:

• Engebeli yörelerde uygulanamaz 
• En az yapıldığı bölge Karadenizdir 
• Verimi arttırır 
• Ekili alanlarda artış sağlar 
• Ürün kayıplarında azalış sağlar 
• En çok uygulandığı yerler: Çukurova, Ege ovaları, İç Anadolu, Güneydoğu Anadolu

4-Arazi Toplulaştırma:

• Dar ve parçalı tarlalar düzgün tek tarla yapılır 
• Sulama ve makineleşme artar 
• Ekonomik kayıplar azalır
• Üretim artar 
• En az Doğu Karadeniz de görülür

5-Arazi Dağıtımı:

• 1940'larda başladı 
• En çok dağıtıldığı il Şanlıurfa 
• Tarım topraklarında üretim sağlama amacıyla yapılır
• Çiftçilerin başka yörelerde ucuz iş gücü olmasını önleme 

Tarımı Destekleyen Kuruluşlar 

1. Ziraat Bankası
2. Toprak Mahsulleri Ofisi
3. ÇUKU Birlik 
4. PANKO Birlik 
5. FİSKO Birlik 
6. Ziraat Odaları 
7. Ziraat Fakülteleri
8. Zirai Donanım Tesisleri

Başlıca Tarım Ürünleri:

1-Çay:

• Yıl boyunca yağış ister 
• Sıcaklık ister
• %100 Doğu Karadeniz de yetişir 
• Zihni Derin getirdi
• Dünya üretiminde 5.yiz 
• Asitli yıkanmış topraklarda yetişir

2-Fındık:

• Yıl boyunca nem ister 
• Dünya 1.siyiz
• Karadeniz'in tek doğal ürünüdür
• Karadeniz kıyı kuşağı boyunca yetişir 

3-Kenevir: 

• Üretimi devlet kontrolündedir
• Ekimine Samsun çevresinde izin verilir

4-Pirinç (çeltik):

• Üretimi devlet kontrolündedir
• Sıtma hastalığı yayar 
• Akarsular ile paralellik gösterir 
• Ergene Havzasında en çok üretilir 
• En çok Meriç Akarsuyu'nun çevresinde üretilir 

5-Ayçiçeği:

• Vertisol toprakları sever 
• Trakya da en çok üretilir 
• Yağlık bir bitkidir 

6-Kivi:

• 1990'lardan sonra üretimine başlandı
• Tüm kıyılarda yetişebilir 
• En çok Yalova da yetişebilir 

7-Zeytin:

• Akdeniz ikliminin doğal üründür
• Kış ılıklığı ister 
• En çok Ege kıyılarında üretilir 
• Yağlık bir bitkidir 

8-Üzüm: 

• İklim seçmez her yerde yetişir 
• Çeşitli sanayi kollarına ham madde sağlar 
• İhraç değeri yüksektir
• En çok Ege de yetişir 

9-Haşhaş:

• Üretimi devlet kontrolündedir 
• Dünya da en çok Türkiye üretir
• %95'i ihraç edilir
• En büyük fabrikası Afyon Bolvadin de 

10-Tütün:

• Sulama ile yetişir 
• Toprak seçmez 
• İç Anadolu hariç her yerde yetişir 
• En çok Ege de yetişir 
• Destekleme alımından çıkartılmıştır

11-İncir:

• Üretiminde Dünya birincisiyiz 
• Kış ılıklığı ister 
• En çok Ege de Aydın da üretilir 
• Yeterliliği en yüksek tarım ürünüdür

12-Gül:

• Üretimde Isparta birincidir
• %90 Akdeniz de üretilir 
• Pek çok sanayiye ham madde sağlar 

13-Muz:

• Akdeniz de mikroklima olarak yetişir 
• Kış ılıklığı ister 
• Yeterliliği düşüktür 
• İthal edilir 

14-Yer Fıstığı:

• Yağlık bir bitkidir 
• Akdeniz de ikinci ürün olarak ekilir 
• Çukurova da en çok üretilir

15-Turunçgiller: 

• Kış ılıklığı ister 
• Terra-rossa topraklarını sever 
• %90 Akdeniz de üretilir 
• %1 Rize çevresinde üretilir
• İhraç edilir 

16-Mısır: 

• Sulama ile yetişiyor 
• En çok Akdeniz de üretilir 
• Yağlık bir bitkidir 

17-Kayısı: 

• En çok Doğu Anadolu (Malatya) da üretilir 
• İklim seçmez her yerde yetişir 
• İhraç değeri yüksektir

18-Baklagiller:

• Nohut: Akdeniz de üretilir (Antalya)
• Yeşil mercimek: İç Anadolu da üretilir (Yozgat)

19-Buğday:

• İç Anadolu (Konya) da üretilir 
• Unlu mamuller de pastacılıkta kullanılır
• İçecek sanayinde kullanılır
• Kış sıcaklığından etkilenmez 
• Yaz kuraklığı ister 

20-Arpa:

• İç Anadolu (Konya) da üretilir 
• İçecek sanayinde kullanılır
• Hayvan yemi olarak kullanılır
• Soğuğa dayanıklılığı buğdaydan fazladır

21-Şeker Pancarı:

• Sulama ile yetişir 
• Kıyıda ekonomik getirisinin düşük olmasından dolayı, Güneydoğu Anadolu da sıcaklığın şeker kalitesini düşürmesinden dolayı yetişme oranı düşüktür 
• En çok İç Anadolu (Konya) da yetişir
• Çevresinde besi hayvancılığı yapılır 

22-Elma: 

• Her yerde yetişir 
• İl birincisi Ispartadır 
• Sanayide de kullanılır 

23-Kırmızı mercimek:

• Güneydoğu Anadolu da yetişir
• GAP'tan sonra üretimi azaldı
• Kuraklık ister

24-Antep fıstığı:

• Güneydoğu Anadolu da yetişir 
• Dünya ikincisiyiz (birinci Amerika)
• İhraç değeri yüksek 

25-Pamuk: 

• Güneydoğu Anadolu da yetişir 
• GAP'tan sonra üretimi arttı 
• Kış ılıklığı ile ilgisi yoktur
• Sulama ve yaz kuraklığı ister 
• Iğdır da mikroklima olarak yetişir 
• En fazla Urfa da yetişir 

NOT: Fındık,zeytin,Antep fıstığı devirli tarım ürünleridir